گاو نژاد بریتیش بلو

نژاد بریتیش بلو (British Blue)

تاریخچه:

نژاد بریتیش بلو یک نژاد تخصصی گوشتی است که برای اولین بار در سال 1982 وارد انگلستان شد. بریتیش بلو یک نژاد دورگه است و از طریق تلفیق دو نژاد شورت هورن انگلیسی و فریزین هلندی ایجاد شده است. این نژاد به سرعت مورد استقبال پرورش دهندگان گاوهای گوشتی انگلستان قرار گرفت و اکنون حدود 45 درصد از تلقیح های شیری-گوشتی با استفاده از این نژاد انجام می شود.

ویژگی های ظاهری:

گاوهای نژاد بریتیش بلو دارای قد متوسط، بدنی بزرگ و کشیده، استخوان های کوچک، پاهای قوی، ماهیچه های مضاعف و کفل شیب دار هستند. صفت ماهیچه مضاعف این نژاد مشابه نژاد دیگری به نام Piedmontese است. هر دوی این نژادها توانایی تبدیل خوراک به گوشت فیله که دارای مقدار کمی چربی می باشد را دارند. پوشش این نژاد می تواند سفید، سیاه، آبی، قرمز و یا هر رنگ دیگری باشد.

گوشت:

گاوهای نژاد بریتیش بلو پتانسیل رشد بسیار بالایی داشته و لاشه ای با بازدهی بالا تولید می کنند. در مقایسه با اغلب نژادهای گوشتی، گاوهای بریتیش بلو دارای 20 درصد بازدهی گوشت بیشتر می باشند که این امر به دلیل جهش ژن میوستاتین است. میوستاتین پروتیینی است که رشد عضلات را مهار می کند، از آنجایی که نژاد بریتیش بلو فاقد این ژن مهاری می باشد، عضلات گاوهای این نژاد بیشتر از سایر نژادها رشد کرده و دارای چربی اضافه کمتری می باشند. لاشه ی گوساله های پرواری دونژاده، دارای بازدهی 85 درصدی و گوشتی ترد با حداقل چربی می باشند.

به دلیل بالا بودن بازدهی لاشه ی بریتیش بلو نسبت به  تمامی نژاد های گوشتی دیگر، در صورت تلفیق نژادی، بازدهی لاشه خط مادری 5 تا 7 درصد افزایش می یابد.

نرخ تبدیل خوراک:

دلیل دیگر معروفیت و محبوبیت نژاد بریتیش بلو، بالا بودن نرخ تبدیل خوراک می باشد. در مقایسه با سایر نژاد های گوشتی، بریتیش بلو با مصرف خوراک کمتر، افزایش وزن بیشتری دارد. با استناد به داده های جمع آوری شده از بازدهی خوراک طی 40 سال، مشخص شده است که بازده تبدیل خوراک این نژاد 13 درصد بیشتر از سایر نژاد ها است.  به دلیل زیاد بودن حجم عضلات، گاوهای این نژاد به خوراک هایی با پروتیین و انرژی بالا نیاز دارند.

تلاقی نژاد بریتیش بلو با هلشتاین:

تلاقی نرهای بریتیش بلو با گاوهای هلشتاین و یا هلشتاین فریزین کمترین میزان سخت زایی را نسبت به تلاقی با دیگر نژادهای گوشتی بزرگ ایجاد می کند (نمودار1).

نمودار 1- میانگین درصد سخت زایی در تلاقی نژادهای گوشتی مختلف با هلشتاین

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می شود، میزان سخت زایی در بین نژادها متفاوت است اما باید در نظر داشت که این تفاوت در بین دام های یک نژاد نیز وجود دارد.

معمولا گاوهای نژاد گوشتی دارای طول آبستنی بیشتری نسبت به نژادهای شیری بوده و از این نظر باعث به تعویق انداختن چرخه تولید شیر در گاوداری های شیری می شوند، این میزان در تلاقی گاوهای گوشتی بزرگ جثه حدود یک هفته بیشتر می باشد. همان گونه که در نمودار 2  نشان داده شده است، طول مدت آبستنی نژاد بریتیش بلو از سایر نژادهای گوشتی کمتر بوده و نزدیک به نژاد هلشتاین می باشد.

نمودار 2- طول دوره ی آبستنی در نژادهای گوشتی مختلف در مقایسه با نژاد هلشتاین

نژاد های سیمنتال، شاروله، لیموزین و بلوند همگی علاوه بر افزایش جزیی درصد سخت زایی در طول دوره ی آبستنی نیز ایجاد مشکل می کنند که هر کدام از عوامل مذکور (% سخت زایی و افزایش طول دوره ی آبستنی) هزینه های اضافی را متحمل دامداری خواهند نمود.

معمولا صفت پراکندگی چربی در بافت ماهیچه یا ماربلینگ، در ژنتیک گاوهای شیری بالاست و لذا تضمینی بر استفاده از این صفت برای انتخاب گاو نر در گله شیری وجود ندارد. از سوی دیگر شکل ماهیچه ها در ناحیه راسته و کپل، می تواند از اهمیت زیادی در بازارهای مبتنی بر فروش نقدی برخوردار باشد. لذا انتخاب تلاقی گوشتی در گله شیری، نقش مستقیمی در قیمت فروش گوساله گوشتی– شیری قطع شیر به عنوان محصول نهایی درگاوداری شیری دارد. نمودار 3 قیمت فروش تلاقی های هلشتاین با نژادهای گوشتی مختلف را نشان می دهد.

نمودار 3- مقایسه قیمت فروش تلاقی های نژاد گوشتی مختلف با هلشتاین

همانگونه که ملاحظه می شود تقاضا برای تلاقی های هلشتاین – بریتیش بلو، بالاترین سطح قیمت را ایجاد نموده است. زمانی که گوساله های کراس گوشتی و شیری متولد می شوند، انتخاب برخی دامداران، فروش گوساله در بدو تولد به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه های پرورش یا نبود فضای کافی می باشد. برخی دیگر از تولید کنندگان که فضای کافی، زمان و پول مورد نیاز دوره پرورش را دارند، ممکن است گزینه نگهداری از گوساله تا زمان علف خواری یا تا پایان مرحله پروار را برای دستیابی به سود بیشتر را انتخاب نمایند. برای این گروه از دامداران، انتخاب نژادی که تلاقی آن با هلشتاین وزن لاشه بهتری تولید نماید بسیار مهم بوده و اثر مستقیمی در میزان سود دریافتی آن ها دارد. در نمودار 4، وزن لاشه ی نژادهای گوشتی خالص لیموزین و شاروله و نژاد خالص شیری هلشتاین با وزن گوساله های حاصل از تلاقی هلشتاین – بریتیش بلو مقایسه شده است.

نمودار 4- میانگین وزن لاشه

همانگونه که ملاحظه می شود، وزن لاشه گوساله های کراس هلشتاین – بریتیش بلو تقریبا برابر با وزن لاشه نژادهای گوشتی خالص است. این تلاقی تقریبا معادل گاوهای گوشتی خالص نر و ماده تولید لاشه گرم نموده است.

با توجه به موارد ذکر شده و در نظر گرفتن این واقعیت که در کشور ایران ملاک قیمت گوشت، توده ماهیچه تولیدی یا میزان گوشت چرخ کرده استحصالی می باشد، این نژاد به عنوان بهترین نژاد گوشتی برای استفاده در گله های شیری می باشد.

آرکاژن تامین کننده بهترین اسپرم از بهترین نژاد دام ها

گالری تصاویر گاو نژاد بریتیش بلو (British Blue)