هاپلوتایپ ها ؛ ژن هایی که سبب مرگ گوساله ها می شوند

” هاپلوتایپ ها ؛ ژن هایی که سبب مرگ گوساله ها می شوند “

هاپلوتایپ ها (Haplotype) گروهی از ژن ها هستند که  به دلیل پیوستگی بین ژن ها (Linkage) به طور همزمان و باهم از والد به نتاج منتقل می شوند. به عبارت دیگر هاپلوتایپ ها ژن های هم ردیفی (آلل) هستند که در مکان های مختلف (loci) روی یک کروموزوم قرار دارند.

کلمه هاپلوتایپ / Haplotype از دو کلمه Haploid ( به معنی سلول هایی که یک دست کروموزوم دارند) و Genotype ( به معنی آرایش ژنتیکی یک موجود) منشا گرفته است. هاپلوتایپ می تواند توصیف کننده ی یک جفت ژن و یا همه ی ژن های موجود روی یک کروموزوم که همراه هم از یک والد به ارث می رسند، باشد. علت توارث همزمان این ژن ها پدیده ای به نام Linkage/ پیوستگی بین ژن ها است.

از سوی دیگر هاپلوتایپ ها می توانند به وراثت خوشه ای از چند شکلی های تک نوکلئوتیدی (SNP) اشاره داشته باشند. SNP ها در نقاط مختلف توالی DNA افراد مختلف، تفاوت هستند. از طریق بررسی هاپلوتایپ ها، دانشمندان می توانند الگوهای تنوع ژنتیکی که با سلامتی و برخی بیماری ها پیوستگی دارند را شناسایی کنند. برای مثال اگر هاپلوتایپی با یک بیماری خاص در ارتباط باشد، می توان بخش هایی از DNA که نزدیک خوشه SNP آن هاپلوتایپ هستند را بررسی کرد و ژن یا ژن های عامل ایجاد بیماری را شناسایی نمود.

همچنین هاپلوتایپ هایی وجود دارند که مستقیما بر روی باروری دام اثر می گذارند. این هاپلوتایپ ها انواع مختلفی دارند و در هر نژاد متفاوت هستند. اینکه آبستنی در کدام مرحله دچار مشکل شود در بین هاپلوتایپ های مختلف، متفاوت است. تاکنون در گاوهای شیری 9 هاپلوتایپ که بر باروری اثر می گذارد شناسایی شده است که عبارت اند از: HH1 , HH2 , HH3 , HH4 , HH5 , JH1 , BH1 , BH2 , AH1

اولین حرف این اسامی مربوط به نژاد گاو می باشد. ( A: Ayershire ,  H: Holestein ,  J: Jersy,  B: Brown Swiss )

حرف دوم مربوط به کلمه Haplotype است. اعداد موجود در اسامی نیز تعداد هاپلوتایپ موجود در آن نژاد می باشد.

دقت داشته باشید که بودن حرف F در کنار اسم هاپلوتایپ ها ( مثال: HH1F) به معنی وجود نداشتن این هاپلوتایپ در دام می باشد.

خالص بودن این هاپلوتایپ ها سبب مرگ زود هنگام جنین و یا مرده زایی (Stillbirth) می شود اما اگر پدر و مادر هر دو در یک هاپلوتایپ هتروزیگوس (ناقل) باشند، نرخ باروری / Conception Rate کاهش می باید که متعاقبا سبب کاهش DPR و SCR می گردد (ناقل بودن یکی از والدین مشکلی ایجاد نمی کند).

آرکاژن ، اصلاح نژاد دام